ماجرا جوها همه جا هستند. از اعماق اقیانوس تا اوج آسمان ها. جسورترین هایشان را روی بلندترین قله ها می توان پیدا کرد.
بالاتر از 8000 متر راه بازگشتی نیست. قله مثل یک رباینده بزرگ، عقل و هوش را می رباید و کار تمام است. باید رفت. هر قدمی رو به جلو اوضاع را بدتر می کند. ششها اکسیژن را به خودشان نمی کشند، درد می کشند و هر نفس زجر آور تر از قبلی می شود. هر چه ارتفاع بدتر شود وضعیت بدتر می شود، تنها راه نجات برگشتن است، اینجاست که فقط یک چیز ممکن است کسی را وادار به رفتن کند : وسوسه، وسوسه قدم گذاشتن بر جایی که کمتر کسی فکر آن از سرش گذشته است، چه رسد به رسیدن به آن، این وسوسه آنقدر بزرگ است که تعداد زیادی انسان به خاطر آن جانشان را به خطر انداخته و بر بلندترین نقاط جهان ایستاده اند : 14 قله هشت هزار متری.
کوهها در همه جای جهان همیشه اسرار آمیز و جذاب بوده اند. اما از میان همه کوههای اسرار آمیز جهان، هیمالیا در نپال و قراقروم در پاکستان جذابیت ویژه ای دارند. این رشته کوهها بلندترین قلل جهان را در خود جای داده اند. کوههایی که وسوسه فتح آنها آدم های زیادی را به این دو منطقه کشانده است. وسوسه ای که در حقیقت یک مسابقه است، مسابقه ای برای برترین شدن چیزی مثل اولین فاتح قلل بلند جهان یا سریعترین فتح. در این میان 14 قله بالای هشت هزار متری وجود دارند. قله هایی که محل مسابقه برترین کوهنوردان جهان بودند، نام های مشهوری که حالا اسمشان در کنار این کوهها قرار گرفته است. با هم نگاهی می کنیم به آمارها و ترین های هیمالیا نوردان مشهور جهان.
نام قله : اورست
ارتفاع : 8850 متر
مشهور به : الهه برف ها
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 3474
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 210
به روایت تاریخ، تابستان 1953 اولین باری بود که کسی بر بلندترین نقطه جهان ایستاد. "ادموند هیلاری" به همراه "تنسیگ نورکی" 8850 متر بالاتر از آبهای آزاد، قله اورست را فتح کردند. 27 سال بعد، لزچک سیچی و کرزیستوف ویلیکی لهستانی موفق شدند در زمستان الهه برف ها را شکست دهند.
نام قله : کی2
ارتفاع : 8611 متر
مشهور به : کوه بزرگ
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 220
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 66
کیلومترها دورتر بین پاکستان و چین در قراقروم، دومین قله بلند دنیا قرار گرفته است. در زبان محلی بالتی به این قله 8611 متری چوگوری یا کوه بزرگ می گویند. دومین قله مرگبار جهان اولین بار به وسیله آچیله کومپاگنانی و لاسدلی ایتالیایی در سال 1954 فتح شد. این قله هرگز در زمستان مغلوب کوهنوردان نشده است.
نام قله : کانگچِن جونگا
ارتفاع : 8586 متر
مشهور به : پنج جواهر بزرگ
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 170
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 40
در نپال به سومین قله بلند دنیا " کانگچن جونگا" یا همان پنج جواهر بزرگ می گویند. این قله 8586 متری در کنار چهار جواهر دیگر، رشته کوهی به همین نام درست می کند. جورج بند و جو براون انگلیسی در سال 1954 پنج جواهر را بدست آوردند و کریستوف ویلیکی و جرزی کوکوچکا در سال 1986 به این منطقه در زمستان صعود کردند.
نام قله : لوتسه
ارتفاع : 8516 متر
مشهور به : قله جنوبی
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 200
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 11
برادر کوچکتر اورست که در جنوب این کوه قرار گرفته است، با نام لوتسه یا کوه جنوبی شناخته می شود. این کوه اولین بار به وسیله فریتز لوچینگر و ارنست ریس سوئیسی در سال 1954 فتح شد. کریستوفر ویلیکی در زمستان سال 1988 توانست روی لوتسه بایستد. جبهه جنوبی لوتسه یکی از سخت ترین مسیرهای کوهنوردی جهان است.
نام قله : ماکالو
ارتفاع : 8485 متر
مشهور به : کوه تنها
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 208
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 26
پنجمین قله بلند دنیا تقریبا تنهاست و هیچ کوه بلندی را در نزدیکی اش نمی بینید. ماکالو با ارتفاع 8462 متر، یکی از سخت ترین کوههای 8000 متری دنیاست. این کوه اولین بار توسط جین کوزی و لیونل ترای فرانسوی در سال 1955 و یک سال قبل در زمستان به وسیله سیمون مورو فرانسوی و دنیس اورویکوی قزاق فتح شد.
نام قله : چوآیو
ارتفاع : 8201 متر
مشهور به : الهه فیروزه
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 2639
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 29
در نقطه مقابل ماکالو در 20 کیلومتری غرب اورست، چوآیو یا الهه فیروزه قرار گرفته است. هربرت تیچی و جوزف جوچلر اتریشی به همراه پاسانگ داوالاما از نپال در سال 1954 برای اولین بار چوآیو را فتح کردند.
جرزی کوکوچکا، بریکا و پاویلو کوفسکی در زمستان سال 1985 موفق به فتح این قله شدند. با وجود اینکه این قله 8201 متر ارتفاع دارد به دلیل شیب نه چندان زیاد آسان ترین قله 8000 متری دنیاست.
نام قله : دائولاگیری
ارتفاع : 8167 متر
مشهور به : کوهستان سفید
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 300
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 58
کوهستان سفید یا دائولاگیری بخشی از رشته کوههای هیمالیا است که با ارتفاع 8167 متر در شمال غربی، در ناحیه شمال نپال قرار گرفته است. یک تیم بین المللی از آلمان، سوئیس و اتریش به سرپرستی پورت دیمبرگ اتریشی در سال 1960 این قله را برای اولین بار فتح کردند. جرزی کوکوچکای لهستانی به همراه هموطنش آندری زیچوک در زمستان سال 1985 این قله را فتح کردند.
نام قله : ماناسلو
ارتفاع : 8163 متر
مشهور به : کوه رازآلود
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 244
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 53
ماناسلو یا کوه راز آلود یکی از آخرین هشت هزارمتری های کشف شده بود. این کوه در حقیقت یک مجموعه قله است که در منطقه "گورخا" واقع در قسمت نپالی هیمالیا قرار گرفته است. ماناسلو اولین بار به وسیله توشیو ایمانیشی ژاپنی و گیالزن نوربوی نپالی در سال 1956 فتح شد. تیم دو نفره لهستانی ها که از ماسیچ بربکا و ریچارد گاچوسکی تشکیل شده بود در زمستان 1984 به بالای این کوه رسیدند.
نام قله : نانگا پاربات
ارتفاع : 8126 متر
مشهور به : کوهستان برهنه -کوه قاتل
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 223
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 64
نانگاپاربات در کشور پاکستان و در فلات پامیر قرار گرفته است. اسم این کوه در زبان اردو به معنای کوهستان برهنه است. کوه برهنه یکی از سخت ترین هشت هزار متری ها است. به همین دلیل در نیمه اول قرن بیستم تعداد زیادی از کوهنوردانی که قصد داشتند این صعود سخت را انجام دهند جان خود را از دست دادند. همین مسئله باعث شد به آن لقب کوه قاتل بدهند. هرمان بول اتریشی در سال 1953 برای اولین بار این قله را فتح کرد.
نام قله : آناپورنا
ارتفاع : 8091 متر
مشهور به : خدای زراعت
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 95
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 58
خدای زراعت مردم هندوی منطقه با ارتفاع 8091 متر یکی از مشکل ترین هشت هزار متری ها است. موریس پزوگ و لوییس لاچنال فرانسوی در 1950 برای اولین بار بر روی این قله ایستادند. استوره لهستانی جرزی کوکوچکا به همراه هموطنش آرتور هایر برای اولین بار در زمستان 1987 بالای این قله رسیدند. این سومین باری بود کوکوچکا برای اولین بار یک قله را در زمستان فتح می کرد. آنا پورنا اولین هشت هزار متری فتح شده توسط اوست.
نام قله : گاشربروم 1
ارتفاع : 8080 متر
مشهور به : دیواره درخشان 1
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 240
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 25
در زبان بلتی به آن گاشربروم یا دیواره درخشان می گویند. علت این نام گذاری درخشش دیواره آن در غروب آفتاب است. این قله مجموعه ای از قلل گاشربروم است که در منطقه قراقروم پاکستان قرار گرفته است. آنرده کافمن و پت شوئینگ آمریکایی برای اولین بار در سال 1958 این قله را فتح کردند. گاشربوم هرگز در زمستان فتح نشده است.
نام قله : برُود پیک
ارتفاع : 8051 متر
مشهور به : کوهستان پهن
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 340
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 19
برودپیک هم بخشی از همان رشته کوههای گاشربروم در قراقروم پاکستان است. مردم محلی این قله را کوهستان پهن می نامند . اولین بار یک تیم اتریشی به سرپرستی هرمان بول در سال 1957 این قله را فتح کردند. هوای سرد و وحشی منطقه قراقروم در زمستان اجازه صعود زمستانه از این قله را نداده است.
نام قله : گاشربروم 2
ارتفاع : 8034 متر
مشهور به : دیواره درخشان 2
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته اند : 817
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 19
گروه گاشربروم ها توده عظیمی از قلل هستند که همچون یک نعل اسب در جنوب یخچال گاشربروم ها قرار گرفته اند و ارتفاعی بالاتر یا کمی پایین تر از 8000 دارند. فیلیپ فریتزموراوک، جوزف لارچ و هانس ویلن پارت اتریشی در سال 1956 این قله را برای اولین بار فتح کردند. مثل بقیه برادرانش گاشربروم 2 در زمستان مقابل کوهنوردان مقاومت می کند.
نام قله : شیشا پانگما
ارتفاع : 8027 متر
مشهور به : تاجی بر فراز جلگه ها
تعداد کوهنوردانی که
زنده از قله به پائین برگشته ان : 251
در راه بازگشت از قله جانشان را از دست داده اند : 23
تنها هشت هزار متری جهان است که به طور کامل در قسمت چینی هیمالیا قرار گرفته است و آخرین قله 8000 متری جهان بود که توسط هسو چینگ در همراهی با یک تیم 9 نفره از چین در سال 1964 فتح شد. اسم قله به زبان تبتی به معنای قله ای بر فراز دشتهای پوشیده از چمن است. پیوتر مواراسکی از لهستان و سیمونه موره از ایتالیا در سال 2005 موفق به اولین صعود زمستانی این قله شدند.
گردآوری:احسان پورطباطبایی