در ميان وسايل کوهنوردي پس از کفش مهمترين وسيله کوله پشتي مي باشد ؛ چون تمام وسايل مورد نياز کوهنورد براي صعود و فرود و شب خوابي در درون آن قرار مي گيرد . کوله ها از زمان قديم تاکنون دستخوش تغييرات فراواني شده اند ؛ بطوريکه امروزه اگر براي اولين بار براي خريد کوله به يک فروشگاه وسايل کوه برويد شايد از ديدن سايزها و رنگها و اشکال مختلف آنها سرتان گيج رود ! بنابراين لازم است با مشورت يک فرد خبره و باتوجه به نيازتان کوله اي مناسب اختيار کنيد تا هميشه و در همه حال بهترين همدم شما باشد چون اگر شکل و اندازه کوله مناسب بدن و برنامه شما نباشد ممکن است بر اثر فشارهاي وارده بر شانه و ستون مهره ها براي هميشه از کوله و کوهنوردي و حتي از زندگي سير شويد .
برخي از کوله هاي قديمي که امروزه نيز گاها استفاده مي شوند داراي يک زين فلزي در خارج از کوله هستند که با پشت فرد در تماس است و چون بار را به تناسب بين شانه و پشت و کفل تقسيم مي کند براي بارکشي هاي سنگين و حتي در موارد اظطراري براي حمل مجروح مناسب است . اشکال اين کوله ها وزن بيشتر و ارتفاع و پهناي زياد است . چون در مسيرهاي تنگ يا داراي شاخه هاي درخت و يا سنگنوردي بايد از کوله هاي باريکي استفاده کرد که عرض آن بيشتر از بدن نباشد . کوله هاي قديمي داراي جيب هايي نيز در پشت و طرفين هستند که مي توانيد وسايل ضروري و دم دست را در آنها قرار دهيد . ولي کوله هاي جديدتر که بيشتر براي برنامه هاي فني و يا زمستاني بکار مي روند بجاي جيب هاي بيروني داراي يک جيب بزرگ در روي سر کوله هستند و بعضا نيز در بخش انتهايي کوله محفظه اي را جداکرده اند که داراي زيپ است و مي توان براي وسايل ضروري و يا کيسه خواب از آن استفاده کرد ؛ در دوطرف و پشت کوله نيز بندهايي براي بستن وسايلي مانند فوم / زير انداز و کلنگ و باتوم و کرامپون و ... تعبيه شده است . جنس کوله ها معمولا صد درصد ضد آب است که در انواع جديد از پارچه هاي گورتکس که سبکتر نيز هستند استفاده مي شود . رنگ کوله نيز مانند لباسها بايد بشکلي باشد که متضاد با محيط برنامه موردنظر شما باشد تا از دور کاملا به چشم بيايد که اين مسئله در صورت گم شدن و يا مجروح و زمينگير شدن به جستجوگران کمک زيادي مي نمايد . بنابراين کوله ها معمولا به رنگ هاي قرمز و زرد و آبي ساخته مي شوند . نوعي از کوله ها که به رنگ سبز و يا پلنگي هستند مخصوص شکارچيان و يا سربازان است که مي خواهند در استتار باشند . اندازه کوله ها را برحسب فضاي داخل آن و با واحد ليتر اندازه گيري مي نمايند که معمولا از 30 تا 100 ليتر متفاوت است . کوله هاي 30 ليتري براي برنامه هاي يک روزه بدون وسايل خواب و يا دوچرخه سواري مناسب هستند که البته نوع مخصوص دوچرخه آن داراي بندک نبوده و در آن نيز با يک زيپ بزرگ نيم دايره باز مي شود . هميشه کوله اي را انتخاب کنيد که پس از قرار گرفتن تمام وسايل ديگر فضايي خالي نداشته باشد تا شکيل و خوش فرم به پشتتان بنشيند . اگر کوله بزرگتر باشد از فرم خارج شده و با لنگر انداختن موجب خستگي و آزار شما ميشود و اگر کوچکتر هم باشد که مجبوريد مقدار زيادي از وسايل را به دور کوله آويزان کنيد و يا در دست بگيريد . نوعي کوله نيز طراحي شده است که مخصوص حمل کودک است و علاوه بر جاي مخصوص نشستن کوک که در حمايت هم باشد و سقوط نکند داراي تعدادي جيب نيز براي وسايل ضروري است ، امروزه کوله هاي مخصوصي نيز براي نوجوانان و بانوان ساخته مي شود که متناسب با فيزيک بدني آنهاست . بخشي از کوله که با پشت فرد در تماس است شايد مهمترين بخش باشد که بايد مانع از چسبيدن کوله به پشت و عرق کردن شود . کوله ها معمولا بند بزرگي در قسمت پايين دارند که بدور کمر پيچيده مي شود و در حفظ تعادل موثر است . برخي نيز داراي بندکي مشابه و در جلوي سينه هستند که تعادل بالاي کوله را حفظ مي کند ولي موقع صعود که تنفس و حرکت سينه زياد و سريع است بهتر است که بسته نشود و فقط موقع پايين آمدن آنرا ببنديد . کوله هاي باريک و لوله اي شکلي با جنس ضخيم نيز براي غارنوردي و آبشارنوردي ( دره نوردي ) ساخته شده اند که مناسب مسيرهاي تنگ و خيس و خشن است . موقع چيدن كوله وسايل سخت و فلزي را در تماس با بدنه كوله قرار ندهيد كه اگر در پشتتان باشد باعث آزار و اگر در اطراف باشد بر اثر كشيده شدن كوله به در و ديوار باعث پارگي كوله مي شود . وسايل را طوري بچينيد كه سنگين تر ها در نزديك پشت و بالاي كوله باشند و همچنين وسايل را به ترتيب استفاده داخل كوله قرار دهيد . در يك كلام كوله چيني خود يك هنر است كه با تمرين در شرايط مختلف روز و شب و هواي سرد و گرم و با دستكش هاي كلفت و ... بدست مي آيد . جاي وسايل را كاملا بخاطر داشته باشيد تا با چشم بسته هم بتوانيد وسيله مورد نظر را بيابيد ! مواد سوختي را در ظروف با در محكم و چند لايه پلاستيك قرار دهيد تا نشت آن باعث خرابي كوله و لباس و غذاها نشود . توصيه : در خريد کوله و همه وسايل کوهنوردي چون با آسايش و حتي جان شما سروکار دارد به قيمت فکر نکنيد و بيشتر به کيفيت و دوام و راحتي و وزن کم آن بها دهيد ؛ همچنين وسايل خود را تخصصي نماييد و بدنبال کوله اي براي همه برنامه ها و يا کفشي براي همه فصول نباشيد کلام آخر هم اين که بقول معروف بايد چند تا کوله را کهنه و يا پاره کنيد تا بتوانيد کوله مناسب خود را پيدا کنيد .
نحوه بستن كوله پشتى: قانون اصلى براى بستن كوله پشتى اين است: تا حد ممكن اشياء را در داخل كوله قرار دهيم /. تا حد امكان از آويزان نمودن وسايل در خارج كوله اجتناب ورزيد /. كيسه خواب و لباسهاى اضافى در ته كوله جا داده شود اشياء سنگين بايد نزديك به ستون فقرات باشد بارانى، آفتابگير و آذوقه بايد دم دست يا درست زير سر كوله باشد نحوه نگهدارى از كوله پشتى: پس از هر سفر، كوله تان را تميز نمائيد، شن هايش را تكان دهيد و با پارچه مرطوب آن را تميز كنيد، به زيپهايش بايد اسپرى سيليكون بزنيد تا راحت باز و بسته شوند، كوله در جايى از خانه كه تهويه مطبوع دارد بايد نگهدارى شود و بوسيله پارچه از نور آفتاب محافظت شود /. نكتهها: پارچههاى ضد آب كوله پشتى را كاملاً ضد آب نمىكند، چون رطوبت از درزها وارد كوله مىشود، يك روكش بارانى كوله را از آب محافظت مىكند /. كوله پشتى يك وسيله مهم كوهنوردى است، از يك طرف وسيله حمل و نقل و حافظ وسايل كوهنورد است و از طرفى ديگر ميبايستى اين بارو وسيلهها به بهترين و راحترين روش ممكن حمل گردد. يك كوله پشتى غير فنى مىتواند براى كوهنورد در محّلى مشكلات و خطرات جدى داشته باشد. يك كوله پشتى فنى بايد از يك كيفيت حداقل برخوردار باشد. دوخت محكم و آستر و رويه خوب و فرم و شكل فنى جهت حمل و فنى بودن بندهاى شانه و زيپهاى محكم و داراى حفاظ باشد. قسمت انتهاى كوله كه با زمين تماس دار بايد با جنسى صد در صد ضد آب و محكم باشد تا از نفوذ آب جلوگيرى كند. اگر كوله پشتى بيش از 45 ليتر گنجايش داشته باشد، بايستى داراى اسكلت خوب جهت تقسيم بار بر روى بدن باشد و كولهاى كه كمتر از 45 ليتر گنجايش دارد بايد يك كمربند ساده داشته باشد. با استفاده از تكنولوژى جديد حمل بار در كوله راحت شده است. كه مىتوان به (Lowe Gerg) كوهنورد آمريكاى كه در اواسط سالهاى 1970 كوله جديدى طراحى كرد اشاره كرد. »هر چه مركز ثقل كوله نزديكتر به مركز ثقل حمل كننده باشد به همان نسبت كوله راحتتر خواهد بود.« اين قانون نه تنها در فرم كوله و نوع حمل آن تاثير دارد بلكه بستگى به چيدن و بستن كوله پشتى بوسيله خود كوهنورد دارد. وسايل سنگين هر چه به شانهها نزديكتر و در بالا باشد و نزديك به ستون فقرات تا جايى كه امكان دارد كوله پشى راحتر خواهد بود. وسايل سبك در قسمت زيرين كوله و به طرف خارج كوله گذارده شود. شايد بتوان نوع كوله پشتى بسكت كه به وسيله شر پاهاى منطقه نپال حمل ميشود و داراى بند پيشانى مىباشد را راه حمل خوبى براى حمل كوله دانست. با محكم كردن كمربند كوله پشتى مىتوان بار را روى باسن شانه تقسيم كرد. در اين حالت مىتوان كليه بار را بالاتر از باسن قرار داد. كولههاى كه زير باسن قرار مىگيرند داراى تقسيم بار نارسا هستند. تهويه هواى پشت كوهنورد كوهنورد معمولاً در پاها سر و كمر عرق مىكند. قسمت پشت كوهنورد از همه قسمتها مهمتر است. چون كوله پشتى در اين قسمت قرار دارد. حال اگر حالتى جهت تعويض هواى پشت يا تخليه هواى پشت درست شود كه آب حاصله از عرق بدن بخار شود محل گرمى بوجود نخواهد آمد. اين جريان هوا كه تبخير عرق را در پشت كوهنورد آسان مىكند در نوع كمترى از كولهها جدّى در نظر گرفته شده است. در كوله پياده روى يك شبكه خميده در پشت وجود دارد. كه باعث مىشود عرق در پشت كوهنورد تشكيل نشود. در كوله چسبيده به بدن (سنگنوردى و اسكى) نيز كانال هوا وجود دارد. كه تبخير عرق پشت كوهنورد را به خارج هدايت مىكند. در اين حالت نيز كوله خشك مانده و بهتر مىشود كوله را حمل كرد. همين سيستم در كوله (ماراتن اسكى) نيز وجود دارد. كه از عرق كردن پشت كوهنورد جلوگيرى مىكند. بنابراين وقتى كوله غير فنى باعث خيس شدن پشت كوهنورد مىشود، چه خاصيتى و ارزشى در لباسهاى گرم مىتواند وجود داشته باشد. بزرگى كوله كوله پشتى را هميشه بزرگتر بگيريد تا كوچكتر، وسايلى كه در خارج كوله آويزان شده بهتر است به داخل كوله گذارده شود، تا مانع فعاليت كوهنورد نشوند، اگر زمانى كوهنورد بايد وسايل كمترى حمل كند مىتوان كوله را كوچكتر كرد. زمانى كه وسايل از كوله خارج است و آويزان موجب عدم تعادل كوهنورد شده و كوهنورد را به خطر مىاندازد. پشت كوله چون انسانها با قدهاي متفاوتي وجود دارند در نتيجه پشتهاى كوتاه و بلندى نيز وجود دارد. در اين صورت مىبايست كوله پشتى بيش از ظرفيت 45 ليتر قابل كوچك و بزرگ شدن باشد. قديمىترين و در عين حال بهترين كوله قابل كوچك و بزرگ شدن (نوع كوله سيستم بارا لوكس (مىباشد. دو قطعه آلومينيومى قابل كوچك و بزرگ شدن كه در كوله جاسازى شده است، باعث مىشود كه كوله به اندازه هيكل كوهنورد تنظيم شود. و سيستم تهويه هواى پشت كوهنورد را تنظيم كند. در مواقع ضرورى اين قطعات آلومينيومى نقش آتل را در شكستگيهاى استخوانى نيز انجام مىدهد. تغيير دادن در اندازه كوله توسط زيپ و كمربند دور كوله انجام مىپذيرد. بدون اينكه چيزى از كوله كم يا به آن اضافه شود. و زحمت زيادى براى كوهنورد داشته باشد. حتى مىتوان كوله را در زمان حمل نيز تغيير فرم داده كوله را بايد با بدن خود تنظيم كرده و ثابت گذارد.
انواع مختلف كوله كوله بزرگ راهپيمايى، بزرگى كوله بين 50 تا 70 ليتر و داراى اسكلت و بند كمرى مىباشد. براى افراد كوچك نوع مخصوصى وجود دارد. در نوع دو طبقه آن مىشود دو قسمت را از هم جدا كرد و بعضى داراى يك قسمت جدا شونده و با جيبى مجزا هستند كه خود آنها كولههاى كوچكى مىشوند. كه براى عمليات كوچك كوهنوردى و غيره بدرد ميخورند. كولههاى اسكلت خارجى - به اصطلاح (Kraxen) براى برنامههاى يك روزه قابل استفاده نبوده و خيلى سنگين مىباشند. فرم خوبى ندارند. خوب جابجا نمىشوند و غير قابل تنظيم براى افراد مختلف مىباشند. مانع تحرك كوهنورد بوده و فقط در پياده روى در مناطق هموار مناسب مىباشد. يا براى حمل بار مناسب است. اسكلت خارجى از مصالح سخت ساخته شده و در هنگام پياده روى گوش شما را مىآزارد. كوله چسبنده - بدون اسكلت بوده ولى داراى نوارهاى پلاستيكى يا آلومينيومى هستند كه قابل تنظيم شدن ميباشند اين نوع كولهها در سنگ نوردى و اسكى استفاده مىشوند. بين 25 يا 45 ليتر حجم دارد در نوع كوچك فقط بند كمرى كافيست. به دليل فرورفتگيها و برآمدگيهاى پشت كوله تهويه پشت خوب صورت گرفته و پشت كوهنورد عرق نمىكند و در مراحل انتهاى برنامه (صعود حمله) كاربرد دارد. كوله كوچك يك روزه - انواع متفاوت دارد. از رنگهاى روشن و زيبا براى دوخت اين نوع كولهها استفاده مىشود. وزن سبكى دارد و داراى آسترى نسبتا مقاوم بودن و بين 10 تا 20 ليتر گنجايش دارند. ضد آب بودن هيچ كولهاى ضد آب نيست، ولى در عمل بايد از پارچه ريز بافت استفاده شود تا حداقل بين 500 تا 1000 ميليمتر فشار آب را مقاومت كند. فرقى بين جنسهاى (polyuretan) و (ACrylic) و (P.V.C) و (GORE-TEX)وجود دارد. استفاده از GORE-TEX باعث مىشود كه آب كمترى به داخل نفوذ كند و كوله خوش فرم بماند. نوع (PVC) كلفتتر و كاملاً ضد آب، ولى به علت ضخامت و سنگينى استفاده آن كمتر است. آستر سازى و عايق بندى كوله به نسبت عمر كوله سختتر مىشود. مسئله مهم در يك كوله نوع دوخت آن است. بهترين عمل ضد آب كردن آن است كه يك حفاظ از پارچه ضد آب يا نايلون نازك تهيه و روى كوله كشيده شود. مصالح دوخت كوله مصالح دوخت كوله يك روزه عبارتند از: نايلون در عمل شماره ( DEN420) اين شماره نماينده قدرت و جنس نايلون است. نوع بهتر آن با مارك (highdensity) مشخص است. آستر داخلى و ضد باد از نايلن (DEN 210) استفاده مىشود. كولهاى كه نيز خراب مىشود هميشه سنگينتر است. البته نوع دوخت و فرم كوله در سبكى و سنگينى آن دخالت دارد. اين مهم است كه يك كوله 70 ليترى 3/5 كيلو يا 2 كيلو وزن داشته باشد. بهتر است انسان كوله بر سنگين حمل كند نه كوله خالى سنگين. ديگر ملزومات لازم بند شانهها بايستى نسبت به آناتومى بدن دوخته شود، و دو قسمت شانه نرم و پهن و بالا باشد. اسكلت يا زين - انسان در موقع حمل كوله سنگين فرق بزرگى را بين كمربند و زين احساس مىكند. كمر بند را بايستى در سنگنوردى استفاده نكرد. اسكلت بايد حالت آناتومى بدن را داشته باشد. كه قسمت باسن كاملاً در آن جاى گيرد و استخوانهاى باسن ناراحت نباشند. جيبهاى بالاى كوله جهت قرار دادن وسايل ضرورى مانند عينك »دوربين« كلاه و كمكهاى اوليه و غيرو مىباشد. طبقه البسه، لباسهاىتر و كثيف را از البسه ديگر جدا مىكند در كوله اسكى كيسه حمل كننده بيل بهمن و ميله سونداج جداگانه است. جيبهاى طرفين كوله خيلى لازم ميباشند مخصوصاً در پياده روىهاى طولانى و اين جيبها در سنگنوردى مزاحم كوهنورد است. اين جيبها بايستى جادار و قابل جدا شدن از كوله باشند. بهترين نوع آن در داخل كوله تعبيه ميشود، كه در مواقع مختلف به خارج منتقل مىگردد. اين جيبها در پياده رويها بزرگ به كوله متصل مىشوند. كوهنوردان حرفهاى نوع كولههاى كه جيبهايشان جدا مىشوند ترجيح ميدهند.
بندهاى مختلف كوله - اين بندها جهت حمل كلنگ يخ و چكش يخنوردى و تشك ابرى و غير و استفاده مىشود. از تهيه كولههاى غير استاندارد بايستى حذر كرد. كوله خودتان را از فروشگاهاى همگانى تهيه نكنيد. فقط از متخصصين بايد كوله خريدارى شود. از مدلهاى مشابه كه ارزانتر است نبايد استفاده كرد. فرم كوله مانند لباس بايد اندازه باشد. بزرگى و سنگينى و بندهاى حمل كننده و زين و كمربند بايستى كاملاً ميزان شخص حمل كننده كوله باشد. كوهنوردى و اسكى و گردش در مناطق زيباى كوهستانى آنقدر زيبا و خوب است كه نبايستى انسان با كوله غير استاندارد و ارزان قيمت لذّت آن را خراب كند. يك بار كوله خوب و استاندارد خريدارى ميشود و براى هميشه هست.