گزارش اکتشاف چاه دختر - عمیق ترین چاه مصنوعی تاریخی کشور

بعد از پیمایش چاه قلعه بندر که یکی از سه چاه معروف کوه فهندژ(پهندژ)، باشگاه بر روی انجام یک برنامه اکتشافی بر روی چاه دختر تمرکز کرد. چاه دختر مرموزترین چاه در میان چاه های کوه فهندژ می باشد. بعلت اینکه سنگ بزرگی بر روی دهانه آن واقع شد و کمتر در معرض دید بازدیدکنندگان واقع شده است. از همین رو فقط تعداد معدودی از کوهنوردان و افراد محلی از مکان دهنه آگاهی دارند و بعضا دهنه چاه پیرزن و چاه دختر را با یکدیگر اشتباه می گیرند.

روز چهارشنبه 18/2/1392 ساعت 7 صبح تمام اعضای تیم غارنوردی باشگاه با تجهیزات کامل روبروی آبشار کوه فهندژ بهم پیوستیم و به سمت دهنه چاه دختر حرکت کردیم. بعد از طی 15 دقیقه به دهنه چاه در ارتفاع 1640 و موقعیت جغرافیایی 29 37'06.5"N و 52 34'41.2"E رسیدیم. پس از خوردن صبحانه و پوشیدن لباس و تجهیزات شروع به ایجاد کارگاه با استفاده از بلوکه های موجود در اطراف دهنه کردیم. بر خلاف تکنیک تک طناب(SRT) رایج در غارنوردی، همچون برنامه پیمایش چاه قلعه بندر از سیستم دو طناب(DRT) برای ورود و پیمایش آن استفاده کردیم. طناب اصلی بطول 100 متر و طناب پشتیبان به طول 90 متر به درون چاه ریخته شد.

راس ساعت 8 آقای میثم علی ویسی با بارگزاری ابزار فرود خود و قرار دادن ابزار پشتیبان خود بر روی طناب پشتیبان وارد دهنه شدند. از همان ابتدا قرار شد تا آقای علی ویسی تا جاییکه امکان دارد گزارش لحظه به لحظه ای از فرود و وضعیت چاه ارائه دهند و علائمی جهت ارسال پیام در عمق های پایین تر با استفاده از طناب نیز قرار داده شد.

آقای علی ویسی فرود را ادامه دادند تا به جایی رسیدند که اعلام کردند طناب پشتیبان تمام شده است. از ایشان خواسته شد بر روی طناب بمانند تا به طول طناب پشتیبان اضافه گردد. پس از اضافه شدن 38 متر طناب به طناب پشتیبان از وی خواسته شد تا خود را بروی طناب پشتیبان انتقال دهند تا بطول طناب اصلی نیز اضافه گردد. پس از اضافه شدن 25 مترطناب به طناب اصلی ایشان به حرکت خود ادامه دادند تا جایی که دوباره اعلام نمودند که طناب کم آمده است.

پس از رسیدن آقای علی ویسی به انتهای طناب و قرار گرفتن مدت زیادی بر روی طناب ایشان درخواست صعود کردند و آقای کرمی سرپرست محترم برنامه از وی خواستند تا مسیر را بازگردند و از اینجانب(شاهپور امرالهی) خواستند تا آماده شده و پس از صعود آقای علی ویسی جهت تکمیل روند برنامه وارد چاه شوم. در همین بین هم آقای کرمی و دگر بچه ها مشغول رول کوبی یکی از بلوکه های بالای چاه شدند تا پس از صعود آقای علی ویسی طناب اصلی را به این کارگاه که از دو بازو تشکیل شده بود انتقال بدهند.

پس از صعود حدود 120 متر و بازگشت آقای علی ویسی و با توجه به گفته ایشان مبنی بر دیده شدن کف چاه و کمبود طناب، اینبار 150 متر طناب اصلی و 150 متر طناب پشتیبان ریخته شد و با توجه به گرم و مرطوب بودن چاه، به مقدار لازم آب و تجهیزات فنی برداشته و داخل دهنه شدم.

از همان ابتدا مشخص بود که دمای درون چاه گرم و سطح آن مرطوب می باشد. طول اول چاه سطحی ریزشی بود که بعضا بر اثر ورود گل ولای به چاه سطح دیواره پوشیده از گل و لای خشک شده بود. در طول دوم بسیاری از سطح ریزشی چاه با خشت و ساروج و خشت و گچ پوشیده شده بود. در میان دیواره های خشتی طاقچه هایی درست شده بود که به احتمال زیاد برای قرار دادن وسایل روشنایی استفاده میشده است.

طول سوم که منتهی به کف چاه میشد هم مانند طول دوم در مقاطعی سطح دیواره پوشیده از دیواره ساروجی بود و با توجه با ادامه این دیوار در انتهای چاه نشان از ادامه داشتن چاه داشت که به مانند چاه قلعه بندر در کف آن به مرور زمان پوشیده از گل و خرده سنگ و زباله شده بود. ولی در مقیاس چاه قلعه بندر کف این چاه تمیز تر بنظر میرسد. در قسمت هایی از چاه، دیواره پوشیده از جریان بسیار کم آب بود که در مواقعی باعث ریزش قطرات آب به کف چاه نیز میشد. در قسمت هایی هم تزینات آهکی کوچکی بر سطح دیواره در حال شکل گیری بود.

پس از رسیدن به کف چاه و گرفتن چند عکس شروع به صعود نمودم و پس از حدودا یک و نیم ساعت به سطح زمین بازگشتم. به محض رسیدن به بالا هوا نیز که ابری شده بود شروع به باریدن کرد که با عجله تمام ابزار را جمع کرده و به پایین کوه بازگشتیم.

از نکات جالب دیگر این بود که پس از ثبت ارتفاع از کف خیابان تا دهنه چاه که 90 متر اختلاف را نشان میداد و با توجه به عق 140 متری چاه باید به این نکته اشاره کنم که چاه 50 متر از سطح زمین نیز پایین تر می باشد.

بطور کلی با ورود به چاه تنها نکته ای که در پیمایش آن ذهن را درگیر می کند، قدرت انسان و نیاکان ماست که چگونه این آثار عظیم را در دل کوه بجا گزارده اند. البته در گزارش پیمایش چاه قلعه بندر تا حدودی به تاریخچه و علل حفر این چاه ها پرداخته ایم. ولی پرداختن دقیق تر به این موضوع احتیاج به همیاری همه محققین و تاریخدانان این دیار دارد. از  این رو این باشگاه در نظر دارد تا تحقیق دقیق تری را بر روی این چاه ها انجام دهد که گزارش آن از طریق همین وبسایت انتشار خواهد یافت. از شما خواننده گرامی نیز تقاضا میشود اگر اطلاعی از تاریخچه این چاه ها و علل حفر آن دارید از طریق بخش یادداشت یا ایمیل وبسایت برای ما ارسال فرمایید.

در پایان از تمامی دوستان و هموندان، بویژه پیشکسوت و مربی گرامی آقای شاهین عارف نیا که در این اکتشاف ما را یاری نمودند بسیار سپاسگذاریم.

هموندان حاضر در این اکتشاف آقایان:

نادر کرمی: سرپرست برنامه

میثم علی ویسی: عکاس

مجتبی(شاهپور) امرالهی: عکاس و گزارشگر

شرکان شریفی: همیار بخش غارنوردی

سید حسین حسینی نیک

پیمان عزیزی

لینک گزارش تصویری در سایت غارهای ایران